Likwidacja szkody komunikacyjnej jest niezwykle istotna z punktu widzenia osób poszkodowanych w kolizji drogowej. Jak ją zgłosić oraz szybko uzyskać wysokie odszkodowanie? Przedstawiamy procedurę postępowania w przypadku wystąpienia zdarzenia drogowego.

Udokumentowanie szkody komunikacyjnej – oświadczenie sprawcy kolizji

Udokumentowanie szkody to jeden z pierwszych etapów, które na należy odhaczyć na liście zadań do wykonania w przypadku zdarzenia drogowego. Jest to szczególnie istotne dla osoby, której pojazd został uszkodzony. Do uwierzytelnienia szkody poszkodowany powinien spisać oświadczenie sprawcy kolizji.

Oświadczenie sprawcy zdarzenia drogowego powinno zawierać:

• imię i nazwisko, dane adresowe oraz PESEL sprawcy pojazdu, a jeśli kierujący pojazdem nie jest jego właścicielem, to również dane posiadacza pojazdu,
• nazwę dokumentu wraz z jego numerem i serią, na podstawie którego ustalono dane sprawcy (najczęściej jest to prawo jazdy),
• markę, model, nazwę, numer rejestracyjny, numer VIN uszkodzonego pojazdu,
• nazwę ubezpieczyciela oraz numer polisy pojazdu sprawcy,
• markę oraz numer rejestracyjny uszkodzonego pojazdu,
• datę, godzinę, miejsce oraz opis okoliczności, w jakich doszło do stłuczki wraz ze szkicem sytuacyjnym miejsca zdarzenia,
• obszerny oraz prawdziwy opis uszkodzenia pojazdu ze wskazaniem stopnia zniszczenia,
• wskazanie świadków kolizji,
• poświadczenie przez sprawcę jego winy spowodowania szkody, 
• podpis sprawcy zdarzenia drogowego.

Bezpośrednio po kolizji warto jest sfotografować położenie pojazdów, biorących udział w zdarzeniu drogowym, zanim zostaną przestawione w inne miejsce. W sytuacji gdy osoba, którą wskazano jako sprawcę wypadku nie przyznaje się do spowodowania stłuczki lub utrudnia zebranie dowodów, należy wezwać policję.

Spisanie oświadczenia sprawcy powoduje przyspieszenie wypłaty odszkodowania oraz likwidację szkody. Jeżeli zaistniałe okoliczności są niejednoznaczne, Towarzystwo Ubezpieczeń może podważyć informacje, dotyczące zaistniałej sytuacji drogowej oraz uszkodzenia pojazdów.

Wezwanie policji na miejsce wypadku drogowego

Istnieją sytuacje, określone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, które wskazują okoliczności wezwania policji na miejsce zdarzenia drogowego.

Art. 44 ust. 1 ww. ustawy mówi o tym, że:

Jeżeli w wypadku jest zabity lub ranny, kierujący pojazdem jest obowiązany:

1. udzielić niezbędnej pomocy ofiarom wypadku oraz wezwać zespół ratownictwa medycznego i Policję.

Dodatkowo policję należy wezwać, gdy:

• osoba, która spowodowała wypadek nie zgadza się na przyjęcie swojej odpowiedzialności,
• na miejsce zdarzenia wezwano pogotowie ratunkowe, straż pożarną,
• jedna z osób kierujących pojazdem była pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, lub gdy zachodzi takie podejrzenie,
• sprawca wypadku uciekł z miejsca zdarzenia,
• sprawca kolizji nie posiada prawa jazdy, dokumentów pojazdu lub ważnej polisy OC,
• pojazdy uczestniczące w zdarzeniu znacznie utrudniły ruch drogowy.

Policja przyjeżdżając na miejsce zdarzenia, sporządza notatkę i nakłada na sprawcę mandat karny. 

Dobrze jest wozić ze sobą druk oświadczenia sprawcy kolizji, gdyż 1 stycznia 2022 roku wszedł w życie nowy taryfikator mandatów, według którego kara grzywny dla osoby powodującej zagrożenie w ruchu drogowym wynosi minimum 1000 zł (art. 86 Kodeksu wykroczeń). Dodatkowo funkcjonariusze policji nakładają na sprawcę 6 punktów karnych.

Gdy sprawca zdarzenia drogowego odmówi przyjęcia mandatu, sprawa trafi do sądu, który może orzec karę grzywny od 20 do 30000 zł (art. 86 ust. 1 Kodeksu wykroczeń)

Zgłoszenie szkody komunikacyjnej

Obowiązek zgłoszenia szkody leży zarówno po stronie sprawy kolizji, jak i osoby poszkodowanej. Przepisy nie określają dokładnego terminu, w jakim należy zgłosić szkodę. Wyznaczony czas jest  określony jedynie terminem przedawnienia, który wynosi trzy lata. Żeby procedura wypłaty odszkodowania mogła się rozpocząć, warto zrobić to jak najszybciej.

Biorąc pod uwagę nowoczesne metody komunikacji oraz ułatwiając poszkodowanym zgłoszenie zdarzenia drogowego, większość zakładów ubezpieczeniowych umożliwia zgłoszenie szkody poprzez infolinie telefoniczne oraz przez internet za pomocą specjalnych formularzy, znajdujących się na stronach ubezpieczycieli. 

Jeśli uczestnik zdarzenia woli tradycyjną formę zgłoszenia, to może to zrobić osobiście w zakładzie ubezpieczeń lub za pomocą poczty. 

Likwidacja szkody komunikacyjnej – sposoby naprawienia

Artykuł 363 ust. 1. Kodeksu cywilnego mówi o tym, że:

Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Likwidacja szkody – metoda kosztorysowa

W praktyce poszkodowany może wybrać jedną z metod likwidacji szkody. Z osobą poszkodowaną kontaktuje się rzeczoznawca, który dokonuje opisu, oceny i wyceny powstałej szkody. Zakład ubezpieczeń na podstawie wcześniej przeprowadzonej kalkulacji wylicza wysokość odszkodowania. Ta metoda likwidacji szkody nazywana jest metodą kosztorysową. Na jej podstawie ubezpieczyciel wypłaca poszkodowanemu środki pieniężne. Mogą one być wypłacone na konto bankowe, przekazem pocztowym lub w gotówce.

Likwidacja szkody – metoda fakturowa

Można także zdecydować się na samodzielne wybranie zakładu mechanicznego, w którym planuje się naprawić powstałe podczas kolizji szkody (metoda bezgotówkowa lub fakturowa). Zdarza się, że ubezpieczyciel wskazuje listę zakładów, z którymi współpracuje. Fundusz ubezpieczeniowy wraz z zakładem naprawczym ustalają wspólnie zakres prac, które mają pozwolić na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed stłuczki. Następnie warsztat samochodowy naprawia uszkodzony wóz, a fakturę za wykonaną usługę przesyła do ubezpieczyciela celem dokonania płatności.

Może się okazać, że ubezpieczyciel nie pokryje wszystkich kosztów związanych z naprawą uszkodzonego pojazdu, wówczas mechanik może się dopominać od zlecającego (poszkodowanego) zapłaty za pozostałą część usług. W takim wypadku należy wyjaśnić zaistniałą sytuację. 

Metody likwidacji szkody – metoda różnicowa

A co jeśli koszty naprawy pojazdu przewyższają wartość określoną w ogólnych warunkach ubezpieczenia lub jeśli pojazd nie nadaje się do naprawy? Z punktu widzenia poszkodowanego nie jest to sytuacja korzystna, gdyż naprawa takiego samochodu okazuje się nierentowna. Mamy wówczas do czynienia ze szkodą całkowitą (art. 363 ust. 1 Kodeksu cywilnego). Za taką szkodę odszkodowanie jest wypłacane za pomocą metody różnicowej. Polega ona na wyliczeniu przez ubezpieczyciela wartości pojazdu przed stłuczką oraz wartości wraku. Podczas powstania szkody całkowitej ubezpieczyciele bardzo często stosują zawyżony kosztorys oraz zaniżają wartość pojazdu, nie dokonując urealnień cen części.

Wypłata odszkodowania – termin likwidacji szkody z OC

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Towarzystwo Ubezpieczeń zobowiązane jest do wypłaty odszkodowania w ciągu 30 dni od momentu zgłoszenia szkody. Zdarzają się jednak sytuacje, które nie pozwalają na sprawne ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania. W takim wypadku, zgodnie z art. 14 ust. 2 ww. ustawy:

odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania.

Samochód zastępczy – dodatkowe roszczenia związane z likwidacją szkody

Warto wspomnieć, że jeżeli osoba poszkodowana straciła możliwość korzystania z pojazdu z powodu stłuczki, a nie dysponuje innym samochodem, to ma możliwość wynajęcia pojazdu zastępczego. Auto zastępcze przydzielane jest na czas naprawy pojazdu. Zakład ubezpieczeń jest zobowiązany do uregulowania kosztów związanych z wypożyczeniem pojazdu zastępczego. Ważne jest odpowiednie udokumentowanie ubezpieczycielowi istnienia potrzeby posiadania pojazdu zastępczego.

Pojazd zastępczy musi być podobnej klasy co samochód, który uległ zniszczeniu. W innym przypadku towarzystwo ubezpieczeniowe sprawcy szkody może odmówić pokrycia kosztów najmu.

Wypożyczony pojazd przysługuje osobie poszkodowanej na cały okres naprawy, w który wlicza się nie tylko faktyczny czas naprawy, ale również oczekiwanie na przystąpienie do niej, w tym oczekiwanie na kosztorys, zamówione części oraz czas niezbędny do odbioru samochodu przez osobę ubezpieczoną.

Bezpośrednia Likwidacja Szkody (BLS)

Opisywana w artykule likwidacja szkody OC związana jest z towarzystwem ubezpieczeniowym sprawcy szkody. W takim przypadku ubezpieczyciel, od którego poszkodowany wykupił swoje ubezpieczenie OC nie jest stroną w sprawie i nie odgrywa żadnej roli. 

Bezpośrednia likwidacja szkody ułatwia proces roszczenia odszkodowawczego, gdyż osoba poszkodowana negocjacje prowadzi ze swoim ubezpieczycielem. Ubezpieczyciel poszkodowanego załatwia formalności bezpośrednio z zakładem, w którym ubezpieczony jest winowajca stłuczki. 

Warto zaznaczyć, że BLS działa tylko wtedy, gdy szkoda została zgłoszona do Towarzystwa Ubezpieczeń osoby, której pojazd uległ uszkodzeniu, a nie sprawy kolizji. 

Warto mieć na uwadze fakt, że by skorzystać z BLS, muszą być spełnione następujące warunki:

• w kolizji muszą uczestniczyć tylko 2 pojazdy,
•  szkoda musi powstać na mieniu, nie na osobie,
•  osoba poszkodowana posiada oświadczenie sprawcy szkody lub dokument sporządzony przez policję, określający sprawcę zdarzenia,
• szkoda wystąpiła na terenie Polski i obaj uczestnicy mają wykupione krajowe ubezpieczenie OC.

Taka procedura ogranicza ryzyko zaniżenia wartości odszkodowania oraz przyspiesza jego wypłatę. Dodatkowo program ten korzystnie wpływa na jakość świadczonych usług przez towarzystwa ubezpieczeniowe.

Mamy nadzieję, że niniejszy artykuł ułatwi poszkodowanym zgłaszanie szkody komunikacyjnej oraz ułatwi proces dochodzenia roszczenia odszkodowawczego z umowy ubezpieczenia OC.

Źródła:
https://rf.gov.pl/
https://www.knf.gov.pl/
https://samorzad.gov.pl
https://sip.lex.pl/
https://lexlege.pl/
https://isap.sejm.gov.pl/